Wednesday, August 12, 2015

මහරජ අජාසත්


                           මායා රූ පෙළ චලනය වෙයි

සෑම මොහොතක්ම අතීතයට එක්වෙයි. විටෙක වර්තමානයට වඩා තදින් අතීතය අපිට ආමන්ත‍්‍රණය කරන්නේ ය. එදා ආශාවෙන් පැතූ බොහෝ දෑ, අද අතීතයට එක් වී ඇත. පුස්කොල පොත් මත නිදන් වූ අතීත සිතුවම් පාඨ කාවන් ගේ ආහර වී ඇත. නමුත් මෑත කාලීනව මේ සිතුවම් චලනය කරවීමේ දැවැන්ත ප‍්‍රයත්නයකට සිනමා කරුවන් කිහිපදෙනෙක් සමත් විය. අබා, කුස පබා, විජය කුවේණි, සිරි දළදාගමනය, මහින්දාගමනය, මහරජ ගැමුණු, අනගාරික ධර්මපාල, සිරිපැරකුම්,සිද්ධාර්ථ ගෞතම මෑත කාලීනව විටින් විට ලක් ඉතිහාසය සිනමාවෙන් චිත‍්‍රණය කළ අවස්ථාවන් ය. චිත්තාකර්ෂණීය ලෙස විටෙක ඓතිහාසික කථා රැුල්ල ඉතිහාසය විනාශ කිරීමක් ලෙසත්, එය අපේ සංස්කෘතික උරුමයන් අමු අමුවේ පටු පරමාර්ථ සාධනය උදෙසා විනාශ කළ බවට චෝදනා එල්ල විය. කාලය එසේ ගතවෙද්දී නිහතමානී එක් අපූරු මිනිසෙක් පෙර කී ඓතිහාසික කථා රැුල්ලේ සුවිසෙස් උරුමයන් කිහිපයක හිමිකරුවෙක් මෙන් ම භාරකරුවෙක් බවට පත් වෙයි. ඒ අතීතයේ බිතු සිතුවම් චලනය කර පෙන් වීමකි. සිනමාව යනු නව නිර්මාණයකි. ඒ නිර්මාණයේ නිර්මාණාත්මක ගුණය එහි රසයට බලපාන්නේය. එහි රසය පේ‍්‍රක්ෂකත්වයට බලපාන්නනේය. එහි පේ‍්‍රක්ෂකත්වය එහි සාර්ථකත්වයට බලපාන්නේ ය.  මහරජ අජාසත්ත මේ සිනමාගමනයේ නවමු ඇරයුමකි.

මේ මහරජ අජාසත් සිනමා නිර්මාණය පිළිබද එහි අධ්‍යක්ෂ සනත් අබේසකරයන් හා එහි දේවදත්ත චරිතය නිරූපණය කරන පාලිත සිල්වා සමග සිදු කළ සංවාද සටහනයි.

අතීත සිදුවීම් තුළින් වර්තමානයට 
ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමක් 

සනත් අබේසේකර 






රංගන ශිල්පියෙක්, පුවත්පත් කලාවේදියෙක් වූ ඔබ සිනමා අධ්‍යක්ෂකයෙකුගේ භූමිකාව භාරගත්තේ කොහොම ද? 

මම කලා ක්ෂේත‍්‍රයට ඒමට පෙර වේදිකා නාට්‍ය කරන අවදියේ සිටම සිනමාව පිළිබඳ හැදෑරීමක් කළා. මම මුලින්ම රූපවාහිනිය පිළිබඳ හැදෑරීමක් කළා. ඒ කතෝලික සංගමය ම`ගින් මෙහෙයවන ලද සිනමා හා රූපවාහානී පාඨමාලාව. නමුත් සිනමාවට ප‍්‍රවිෂ්ඨ වීමට තරම් මට අත්දැකීම් තිබුණේ නෑ. ඉන් පසු මම ටෙලි නාට්‍ය ක්ෂේත‍්‍රයට දායක වුණා. මේ වන විට ටෙලි නාට්‍ය 32ක, තිර රචනයෙන් හා අධ්‍යක්ෂණයෙන් දායක වෙලා තියෙනවා. ඊට පස්සෙ තමයි මම සිනමා ක්ෂේත‍්‍රයට ප‍්‍රවිෂ්ඨ වෙන්නේ. 

ශී‍්‍ර ලංකාව බෞද්ධ රටක්. බුදු පහසින් පිදුම් ලද, සර්වඥ ධාතූන් වහන්සේලා වැඩවසන පිංබිමක්. ඉතින් මේ බෞද්ධ රටේ නිර්මාණය වන සිනමා නිර්මාණ තුළ යම් අඩුවක් දැක්කා.  ඒ තමයි මේ පිංබිම වෙනුවෙන්, අපේ බුදු හාමුදුරුවෝ වෙනුවෙන් සිනමා නිර්මාණයක් බිහි නොවීම. අපේ බුදු හාමුදුරුවෝ වෙනුවෙන් නිර්මාණ කළ යුතු බව සිතා මම ලොකු කැපවීමක් කළා. මහින්දාගමනය තිර පිටපත ලියන්න මම 67 වතාවක් කළුතර හා සුමන සමාධිය අසල සිල් සමාදන් වුණා. මම තිර රචනය සිදු කරන්න බුද්ධ ශක්තියේ වරම් ඉල්ලූවා. සත්තකින්ම මහින්දාගමනය තිර පිටපත ලියවුණේ ඒ භාවනාවෙන්. පසුව ආශ්චර්යකින් වගේ මහා සංඝරත්නයේ ආදාරය හා උපකාරය නොමදව ලැබුණා. පුරා විද්‍යා චක‍්‍රවර්ති එල්ලාවල මේධානන්ද හිමියන්, රුවන්වැලි සෑ නායක පල්ලේගම හේමරතන හිමියන්, උඩුවේ ධම්මාලෝක හිමියන් ගේ මෙන්ම තවත් බොහෝ ස්වාමින් වහන්සේලාගේ ආශිර්වාදය මගේ සිනමා නිර්මාණයන්ට විශාල පිටුවහලක් වුණා. 

ඓතිහාසික කතා අතර මහරජ අජාසත්ත නිර්මාණයට පදනම වැටෙන්නේ කොහොම ද?

ඇත්තෙන්ම මම, මහින්දාගමනය, සිරිදළදාගමනය, අනගාරික ධර්මපාල වැනි නිර්මාණ සිදු කළේ අප මහා බුදුරජාණන් වහන්සේ වෙනුවෙන්. නමුත් මම මහරජ අජාසත් සිනමා නිර්මාණය සිදු කරන්නේ මෙය අද සමාජයට හොඳින් ගැලපෙන නිසා. අද දවසේ දෙමාපිය ¥ දරු සම්බන්ධය මෙන්ම පිය පුතු බැඳීම් යම් තර්ජනයන්ට ලක් වූ අවස්ථාවන් විටින් විට හමු වුණා. බුදු රජාණන් වහන්සේ වැඩසිටි සමයේත් මේ දේවල් මේ ආකාරයටම සිද්ධ වුණා. අදත් එහෙමමයි. අනාගතයේදීත් මේ දේවල් මේ ආකාරයටම සිද්ධ වෙයි. ඒ හේතුව නිසා තමයි අතීත සිදුවීම් තුළින් වර්තමානයට ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමක් ලෙස මහරජ අජාසත් සිනමා නිර්මාණය සිදු කරන්නේ.

නිර්මාණාත්මක බව, අජාසත්ත සිනමා නිර්මාණය තුළ ඔබේ සෙසු සිනමා නිර්මාණවලට වඩා පවතින්නේය යනුවෙන් පැවසුවොත් ඔබ ඊට එකග ද?

මම මගේ නිර්මාණ හතරෙන්ම තෘප්තිමත්. මම හිතනවා මම ඒ නිර්මාණ තුළින් පේ‍්‍රක්ෂකයා තුළ යම් ශ‍්‍රද්ධාවක් ඇති කළාය කියලා. මහා සිනමාකරුවෙක් වන සත්‍යජිත් රායි ප‍්‍රකාශ කළේ, ”සිනමාකරුවෙකුට පේ‍්‍රක්ෂකයා සිනමා ශාලාවට ගෙනැවිත් හැ`ඩවිය හැකිනම්, ඔහු අති දක්ෂ සිනමාකරුවෙක්.” ඇත්තටම මම ඔහුගේ ප‍්‍රකාශයට එක`ග වුණා. සිනමා නිර්මාණය තුළින් මම පේ‍්‍රක්ෂකයා ශ‍්‍රද්ධාවට පත් කළා. ඔවුන් සංවේගයට පත් කළා. මම හිතනවා මම සාර්ථකයි කියලා.
රංගන ශිල්පීන්ගේ දායකත්වය ඔබට ලැබුනේ කෙසේ ද?
ඇත්තෙන්ම ඔවුන්ගෙන් ලැබුණු දායකත්වය අති විශිෂ්ටයි.
ඓතිහාසික කතා ඉදිරිපත් කිරීමේදී ඔබ සැලකිලිමත් වූයේ, ඉතිහාසය ප‍්‍රතිනිර්මාණයක්. එය ඉතා සාර්ථකයි. නමුත්  ඉන් එහා ගිය සමාජ ආර්ථික දේශපාලන යථාර්ථයක් මින් නිරූපණයට ම`ග පෑදිමක් පිළිබඳ ඔබ සිතුවේ නැද්ද?
ඇත්තටම මගේ සිනමා නිර්මාණයන් ගේ අරමුණ මිනිසා ආනන්දයෙන් ප‍්‍රඥාවට පත් කිරීමයි. මම ගොඩාක් දේවල් මගේ නිර්මාණයෙන් ගෙන ඒමට අපේක්ෂා කරන්නේ නෑ. මගේ නිර්මාණවල එකම අරමුණ මගේ බුදු හාමුදුරුවෝ. මම මගේ බුදු හාමුදුරුවන්ගේ දේශනා කළ සද්ධර්මය ගැන හොදින් තේරුම්ගත් කෙනෙක්. මිනිස්සු  ජීවත් වෙද්දි පව් කරන්න බයයි. සිනමාව, සංගීතය, සංදර්ශන වැනි අවස්ථාවලදී අනන්ත අප‍්‍රමාණ ලෙස පව් සිදු වීමට ඇති අවස්ථා වැඩියි. මගේ නිර්මාණ හතරෙහිම මම අපාගත වීමට වැඩ කරලා නෑ. මගේ නළු නිලියන්ට අපාගත වීමට වැඩ සිදුකරලා නෑ.

මහරජ අජාසත්
කාලෝචිත නිර්මාණයක්

පාලිත සිල්වා





සනත් අබේසේකර මහතා සමග සිනමා නිර්මාණයන්හි කටයුතු කළ පළමු අවස්ථාව නොවේ. අධ්‍යක්ෂකවරයෙක් ලෙස ඔහුගෙන් ලද දායකත්වය 
කෙබදු ද?

ඇත්තටම ඔහු සම්පූර්ණයෙන්ම අපිට නිදහස ලබා දුන්නා. මුලින්ම ඔහුට අවශ්‍යකරන දේ අපිට පැහැදිලි කරලා දෙනවා. ඔහු ගේ මෙහෙයවීම මෙන්ම නළු නිළියන්ට ලබා දෙන නිදහස රංගනය සාර්ථක කර ගැනීමට බලපානවා.

මහරජ අජාසත්ත නිර්මාණය පිළිබද ඔබට හැෙගන්නේ කුමක් ද?

කාලෝචිත නිර්මාණයක්. එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර මහත්තයා ගේ නිර්මාණයන්ගේ පවතින්නේත් සිංහල බෞද්ධ පසුබිමක්. එම නිර්මාණ තමයි පසු කාලීන සම්භාව්‍ය නිර්මාණ බවට පත් වෙන්නේ. 

මහරජ අජාසත් මීට පෙර සිනමාවට නැගුනා. ඒ කළු සුදු නිර්මාණයක් ලෙසයි. වර්ණ මාධ්‍යයෙන් සිදු කිරීමේ යම් වටිනාකමක් තියෙනවා. ඒ විතරක් නෙමෙයි ඩිජිටල් මාධ්‍ය තුළින් පෙරට වඩා ප‍්‍රකාශන හැකියාව ප‍්‍රබල වෙලා තියෙනවා. මහරජ අජාසත් සිනමා නිර්මාණයේ එන ගල් පෙරළන දර්ශන, පොළව පළාගෙන යාම්, ඉන්ද්‍රජාලික සිදුවීම් ඉතා චිත්තාකර්ෂණීය ලෙස ගෙන ඒමට හැකි වුණා. මට හැෙගන ආකාරයට ජාතක කතාව කියවන විට පාඨක සිතේ මැවෙන සිදුවීම් මේ සිනමා නිර්මාණය තුළින් පේ‍්‍රක්ෂක නෙත් මානයට ගෙන ඒමට හැකි වී තියෙනවා.  

සෙසු චරිත අතර, මහරජ අජාසත්ත සිනමා නිර්මාණය තුළ දෙව්දත් තෙරුන්ගේ රංගනය හැදෑරීමකින් අනතුරුව සිදුවිය යුත්තක්. ඔබ එහි දී සාර්ථකයි. ඒ සදහා ඔබ සිදු කළේ කුමක් ද?

ඇත්තෙන්ම මෙම සිනමා නිර්මාණය ගැන සනත් මුලින්ම මට කතා කරන විට මට ඒ ආරාධනාව ප‍්‍රතික්ෂේප කරන්න සිදු වුණා. ඒ මට විදෙස් රටක යෙදී තිබුණු රූගත කිරිමක් හේතුවෙන්. ඒ හේතුවෙන්, මේ චරිතය [දෙව්දත් තෙරුන්] සිදු කිරීමට සහෝදර ශිල්පීන් කිහිපදෙනෙකුට ආරාධනා කලා. ඔවුන් තුළ යම් බිය වීමක් දක්නට ලැබුණා. නමුත් පසුව එම ගමන ප‍්‍රමාද වීම හේතුවෙන් මම මේ නිර්මාණය භාර ගත්තා. 
ඇත්තටම ඔහුගේ තිර නාටක තුළින් මා දුටු දේ තමයි, දේවදත්ත චරිතය විවිධ හැගීම් පරාසයන් තුළින් ඉදිරියට ගමන් කරන චරිතයක් බව. මේ හේතුවෙන් දේවදත්ත චරිතය ර`ගපෑමට ක‍්‍රමවේදයක් සොයා ගැනීමට සිදු වුණා. එය සිනමා රසිකයන්ට දැනෙන ආකාරයේ රංගනයක් විය යුතුයි. එනම් මෙහිදී Method Acting එහෙමත් නැත්නම් යම් විධි ක‍්‍රමයක් භාවිත කළ යුතු වුණා. නරක චරිත හෝ හොද චරිත අපි ඒ චරිතයට ආදරය දැක්විය යුතුයි.  මම විශ්වාස කරන දේ තමයි චරිතය කුමක් වුවත් එයට ආදරයෙන් හොද කැපවීමකින් කළ යුතු බව.

Tuesday, August 11, 2015

දෙ ඇස


පුරුෂයා, ගෘහ මූලිකයා, පුරුෂාධිපත්‍ය සැබැවින්ම මේ කුමක්ද? ස්තී‍්‍රත්වය හෙවත් ස්තී‍්‍ර සැබැවින්ම කවුරුන්ද? ඉතා සුළු ඉඩකදි වුවද සැළෙන හදවතක් ඇති, සියුම්, බොලඳ, මෘදු වස්තුවක් ලෙස සලකන ඇය හුදෙක් පිරිමින්ගේ ජීවන තෘප්තිය වෙනුවෙන් තම සේවා සපයන සේවිකාවන්ද? එසේත් නැත්නම් දර්ශනයෙන් සිත දුෂණවන, ස්පර්ෂයෙන් ධනය විනාශවන, සයනයෙන් මරණය හිමිවන කාන්තාව ඇත්ත වශයෙන්ම රකුසියක්ද? ස්ති‍්‍රය හා පුරුෂයා එකිනෙකට සමාන්තරව පිහිටා ඇත්තක් වුවුද මෙහි දිශානතීන් සංස්කෘතිය හා සදාචාරය විසින් උඩු යටිකුරු කොට ඇත. 

දේශපාන වේදිකාවේ කාන්තාවන්ට 25%ක නියෝජනයක් අවශ්‍යව ඇත. විවිධ කාන්තා සංවිධාන මේ වෙනුවෙන් හඩ නැගීම සිදුවෙමින් පවති. කාන්තා සංවිධානයක් වන Mothers and Doughters of Lanka සංවිධානය දේශපාලනයේ කාන්තා නියෝජනය 25%ක් දක්වා වැඩි කරන ලෙස ඉල්ලමින් පෝස්ටර් ව්‍යාපාරයක් දියත් කර ඇත. ”කාන්තාව දේශපාලනයට ඇලජික්ද?”,”දේශපාලනය කාන්තාවට ඇලජික්ද?” යනුවෙන් නිදහස උදෙසා කාන්තාවන්ගේ සැමරුම් සංවිධානය තම පෝස්ටර් හි දක්වා ඇත. 
සැබැවින්ම මේ කුමක්ද? සිදුවිය යුත්තේ කුමක්ද? මේ ඇය හා ඔහු , ඇය හා ඔහු දකින ආකාරය ඇය හා ඔහු ගේ ඇසින්. අසිමාන්තික සිතිවිලි වාරණය නොකට සිතිවිල්ලෙන් සිතිවිල්ල පිරික්සන දෙ ඇසයි.

ඇය

සුරක්ෂිත නොවූ ලෝකයක් තුළ බිය සැක මැද දිවි ගෙවිමට විම යනු කුමක්ද? එදා කාන්තාව නිවසින් පිට නොයයි. පියා, සැමියා, වැඩිමහල් පුතු ඇය ගේ රැුකවරණය විය. සැමියා ගෙනැවිත් දෙන දෙයක් ආහාරයට ගනිමින් ඔහුගෙන් යැපෙන ඇය අද පවුල තුළ පමණක් නොව ආර්ථිකයේද සුවිශේෂී වූ කොටසකි. විදේශගතව සිටින බහුතරය කාන්තාවන්ය. රටේ ආර්ථිකයට ඔවුන්ගෙන් වන මෙහෙයට ඇගයුම් නැත. සංස්කෘතිය සමාජ ක‍්‍රමයේ යම් හැඩයක් නිර්මාණය කර ඇත. නමුත් එය ජීවන ක‍්‍රමයන්ට, නිසි තැන නිසි ගෞරවය ලබා දීමට බධාවක් නොවිය යුතුයි. 

ස්තී‍්‍ර දුෂණ, ළමා අපචාර දිනෙන් දින වැඩි වී ඇත. වාර්තාවන ¥ෂණ අපචාර අතර වාර්ථා නොවන සිදුවීම් අනන්තවත් ඇත. විටෙක ඒවා පවුල වෙනුවෙන් හෝ අපචාරයට ලක් වු ඇය වෙනුවෙන් වාරණය කර ඇත. විටෙක එහි වරදක්ද නැත. ඒ ආකර්ෂණිය වාර්තාකරණයක් තුළින් ඇයට හිමිවන කිසිවක් නොමැති බැවිනි. අද පුවත් නිර්මාණය වන්නේද කාන්තාවගේ සිරුර අලෙවි කරමින්ය. මියගොස් ඇති සියලූ දැරියන් සුදුය. ආකර්ෂණීයයය. විටෙක අධ්‍යාපන මට්ටමින්ද සෙසු දරුවන් හා සසදන කළ ඉහළින් සිටි. ශිර්ෂ පාඨ වලින් කියවෙන ඇය පිළිබඳ  පොදු නිර්වචනයක් අප මනසෙහි ඇත. මේ කුමක්ද? පුවත් මැවීම හා පුවතෙහි වටිනාකම උදෙසා සිදුකරුනු ලබනදේ පමණක්මද? අද රූපවාහිනිය තුළ සියළු බඩු විකුනණු ලබන්නේ ඇයයි, නිවසෙහි රැුකිය යුතු වස්තුවක් ලෙස සලකන ඇය මුදල වෙනුවෙන් සිය ශ‍්‍රමය, රූපය හා චරිතය විකුණන තුරු පිරිමින් මුනිවත රකියි.

ලෝක ජනගහනයෙන් හරි අඩක් පමණ වන ස්තී‍්‍රය ලෝකයේ වැඩ පැය වලින් තුනෙන් දෙකක් නිම කරණු ලබයි. අප රටේ සාම්ප‍්‍රදායික ගැමි ස්තී‍්‍රන්ගෙන් 70%කටත් වඩා වන ගැමි ස්තී‍්‍රන් ආහාර නිශ්පාදන කි‍්‍රයාවලියේ තිරණාත්මක කාරයභාරයක් ඉටු කරනු ලැබූ බව පැවසුවත් ඔවුන් මේ සදහා වැය කරන ශ‍්‍රමයට සාධාරණත්වයක් ඉටු වි නැත.
වෘත්තීය තුළ පිරිමින්ගේ අතවරවලට ගොදුරු වීම්, වෙහෙසකර බව, පීඩාකාරි බව, නිදහස රහිත බව, ආත්ම ගරුත්වයට හානි සිදුවීම්, ඇනුම් බැනුම් ඉවසන ඇය ලැබෙන වැටුපෙහි සාධාරණ අසාධාරණත්වයන් සෙවිමට නොයයි.

ප‍්‍රඥප්ති ප‍්‍රකාශන සේම නීති රීති රෙගුලාසි මොනවා තිබුණත් නාගරික හා ග‍්‍රමීය දෙපැත්තෙන්ම දිනෙන් දින බාල්දුවිමත් ඒ හා සමගම සූරාකෑම් සිදුවන ආකාරයත් දැකිය හැකිය.

කාන්තාවන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටිමට කාන්තාවන් අවශ්‍යව ඇත. ලෝක පැවැත්මට ඇගේ මාතෘත්වය අවශ්‍යව ඇත. වෘර්ත්තිය තුළ ඇගේ මාතෘත්වය විසින් ඇය පසෙකට තල්ලූ කර ඇත. ගැබ් ගැනිම්, ප‍්‍රසූත නිවාඩු හා කිරි පැය වෘත්තිය බාධා සේ සලකයි. දිගින් දිගට හිංසනයට පත්වන ඇය වෙනුවෙන් පෙනී සිටියහැකි පිරිසක් අවශ්‍යව ඇත. පාර්ලිමේනිතුවෙහි ඇයට බලයක් අවශ්‍යව ඇත. එයට ස්තී‍්‍රත්වය බාධාවක් නොවිය යුතුය.

අනූෂා රාජපක්ෂ

Wednesday, August 5, 2015

අවසන් පැතුම




හිනැහෙන්නට සිතක් දෙන්න
සිතිවිල්ලක් නැති සිතකට

සැනසෙන්නට ඉඩක් දෙන්න
සැනසීමක් නැති දිවියට

ලතැවෙන්නට ඉඩ දෙන්න
තැලූණ සිතක් සනසවන්න

සිතිවිල්ලට ඉඩක් දෙන්න
දුටු සිහිනය යළි දකින්න

හැර යන්න ඉඩක් දෙන්න

නිම නොවනා මේ දිවියේ